Bestuurders spreken vertrouwen uit in Actieplan
Vijf jaar samenwerking in de strafrechtketen zorgt voor de nodige verbinding en meer en beter rekening houden met de partners in de keten. Het Digitaal Procesdossier markeert een van de belangrijke resultaten van de samenwerking. Het Actieplan voor de strafrechtketen moet ook de andere prioriteiten – doorlooptijden, multiproblematiek en informatievoorziening – versnellen.
Tijdens de Nationale Ketenbriefing, de brede bestuurdersbijeenkomst van de strafrechtketen, staat het Actieplan voor de strafrechtketen centraal. Ook praat Wouter Dronkers (JenV) de bestuurders bij over de strafrechtketen-monitor en krijgen zij via Ron de Milde (Politie) de laatste stand van zaken van het Digitaal Procesdossier, DPD.
Actieplan
Namens het Realisatieteam presenteert Martine Vis (Politie) het Actieplan voor de strafrechtketen. “Veel slachtoffers en verdachten in heftige en minder heftige zaken moeten heel lang wachten op afhandeling van hun zaak”, zegt Martine Vis. “Omdat het bij de politie op een stapel ligt, bij het OM, bij de rechtspraak of bij ons allemaal. Het effect op slachtoffers en verdachten is hetzelfde: het duurt te lang voordat zij verder kunnen met hun leven. Daar willen we gezamenlijk wat aan doen, de samenleving vraagt daar namelijk om.” Dit vormt de kerngedachte van het Actieplan voor de strafrechtketen: snelheid maken. Vis weet inmiddels: iedereen – het Realisatieteam, het BKB en alle organisaties in de keten – wil zijn steentje bijdragen. “We hebben een gezamenlijke gevoelde noodzaak om het beter te doen, namelijk: vlot, zorgvuldig en betrouwbaar en het liefst in één keer goed. Nu is snelrecht op veel plekken iets uitzonderlijks. Dat willen we omdraaien: het gaat snel, tenzij er een reden is om het langzamer te doen.” Daarnaast, stelt Vis, moeten we kritisch kijken naar wat we allemaal de strafrechtketen inpompen. Zijn dat allemaal zaken die om een strafrechtelijke interventie vragen of kan een andere interventie effectiever zijn? Ze besluit: “Het Actieplan is niet iets dat we in Den Haag moeten doen, het moet in alle regio’s en eenheden gebeuren. Het Realisatieteam kan daarbij faciliteren, ondersteunen en stimuleren.”
Strafrechtketen-monitor
Het afgelopen coronajaar had ook impact op de doorloop in de keten, zo laat de strafrechtketen-monitor zien. Wouter Dronkers (hoofd Ketenregie bij JenV) schetst de knelpunten die in het voorjaar van 2020 ontstonden. Vanwege de anderhalve-meter-samenleving moesten veel rechtbanken noodgedwongen de deuren sluiten met gevolgen voor de zittingscapaciteit, het aantal projectplaatsen voor werk- en taakstraffen van de Raad voor de Kinderbescherming en 3RO nam sterk af en de Dienst Justitiële Inrichtingen had minder celcapaciteit om epidemie-uitbraken in gevangenissen te voorkomen. Om deze knelpunten het hoofd te bieden is het Bestuurlijk Dak opgericht: het BKB aangevuld met 3RO en DJI, om samen te zoeken naar oplossingen, zodat de organisaties eind 2021 de voorraden weer op de stand van maart 2020 zouden hebben.
Dronkers schetst de statistieken van het afgelopen jaar: minder woninginbraken, winkeldiefstallen en uitgaansgeweld, omdat mensen meer thuiswerken en winkels en horeca dicht waren. Daartegenover staat de stijging van cybercrime en de handhaving van coronamaatregelen die een grote wissel trok op de politie. De doorstroom stokte. Bij vervolging en berechting van misdrijven nam de voorraad tot en met de zomer van 2020 fors toe. Na noodzakelijke aanpassingen in de rechtszalen kon dat werk weer opgepakt worden en inmiddels zijn we, aldus Dronkers, terug op de stand van maart 2020.
Bij de tenuitvoerlegging is de situatie minder rooskleurig. De Raad voor de Kinderbescherming en reclasseringsorganisaties konden door coronamaatregelen minder taakstraffen uitvoeren, de voorraad nam stevig toe. Ook DJI werd stevig geraakt door de maatregelen. Er waren substantieel minder meerpersoonscellen beschikbaar. Om te organiseren dat mensen die moeten worden opgevangen toch terechtkunnen bij DJI, was er minder inzet op arrestanten en zelfmelders. Inmiddels heeft het Bestuurlijk Dak zichzelf opgeheven en haar taken overgedragen aan BKB-plus.
Digitaal Procesdossier
Een van de eerste ketensamenwerkingen die een applicatie oplevert die van belang is voor de totale keten, is het Digitaal Procesdossier (DPD). Programmadirecteur Ron de Milde (Politie) is trots op de totstandkoming: “DPD is getest en goedgekeurd. We wachten alleen nog op goedkeuring van de elektronische handtekening.” De Milde schetst kort de voordelen van het DPD: een landelijke standaard, verbeterde doorlooptijden, beter leesbaar en doorzoekbaar, snellere afdoening van zaken, minder papier en een hogere kwaliteit, bijvoorbeeld van foto’s. Samen met datamodellen werkt het team aan doorontwikkeling van DPD. “Bijvoorbeeld voor High Impact Crime en de koppeling in het systeem met multimedia. We onderzoeken hoe we dit kunnen doorzetten in de keten, en vooral hoe we het kunnen koppelen aan de bedrijfssystemen waar onze registraties in staan.” Naar verwachting eind van dit jaar of begin volgend jaar de uitrol van DPD naar 168 basisteams, samen met het Openbaar Ministerie. Dit traject zal een jaar in beslag nemen.
Voor een uitgebreide versie van het verslag van de Nationale Ketenbriefing 9 juni 2021 en een toelichting op de praatplaat van Rolf Arts klik hier.