‘Ik hoop op een steeds groter ketenbewustzijn’

Weblogbericht | 16-12-2021 | Michiel de Ridder

‘Albert Hazelhoff vroeg mij in de vorige column: ‘Je staat nu een paar maanden aan het roer, kun je al meer vertellen over wat je is opgevallen maar ook waar je je accenten zou willen leggen?’ Een mooie vraag waar ik me uiteraard de afgelopen maanden ook over heb gebogen. De strafrechtketen is niet nieuw voor me. Als strafrechter, afdelingsvoorzitter Publiekrecht bij de rechtbank Amsterdam en voorzitter Landelijk Overleg Vakinhoud Strafrecht zat ik er al middenin, maar dan vanuit een ander perspectief. Ik hang nu meer boven de keten en probeer te zien wat er in de hele keten gebeurt. Wat meteen opvalt: het strafrecht kan altijd rekenen op veel belangstelling van politiek en media, of we dat nu leuk vinden of niet. Er is permanent aandacht en er komt permanent veel op de keten af.
Want strafrecht is een beetje het duizenddingendoekje van de maatschappij. Het wordt gezien als een oplossing voor veel zaken waar we als maatschappij mee worstelen. Een voorbeeld. Als maatschappij vinden we het na-sissen van mannen en vrouwen op straat onacceptabel gedrag. Dus wat doen we? Dat wordt strafbaar gesteld. Het betekent daarmee ook dat er een nieuwe categorie zaken op de keten afkomt. Los van de zaken en voorraden die er al zijn. Het is voor de hele keten een belangrijke opgave om daar het gesprek over te blijven voeren. We moeten met elkaar bepalen: wat is een aanvaardbare voorraad en wat zijn aanvaardbare doorlooptijden? Dat gesprek is al gaande, maar wat mij betreft zijn het belangrijke onderwerpen waar we het ook volgend jaar met elkaar over moeten hebben.

Toekomstbestendige keten

En de druk is hoog, dat zie ik. En toch willen we ook met elkaar verbeteren. Los van de waan van de dag werken aan een toekomstbestendige keten met initiatieven die de professionals binnen de keten uiteindelijk ook ontlasten. Twee belangrijke ontwikkelingen komend jaar zijn de verdere digitalisering van de keten en een nieuw Wetboek van Strafvordering.

En dat doe ik vanuit een faciliterende rol, want als directeur sta ik misschien aan het hoofd van de ketenondersteuning, maar ik ben niet de baas. Alle ketenpartners hebben hun eigen aansturing en naast ketenbelangen ook hun eigen organisatiebelangen. Als directie Strafrechtketen stimuleren en faciliteren we het werk en de samenwerking binnen de keten. Ik hoop dat er komende jaar binnen de ketenorganisaties een steeds groter ketenbewustzijn ontstaat, waarbij partners nog meer dan nu gebeurt over hun eigen schutting kijken. Ik zie vaak dat het kleine deel binnen de schakel goed wordt geregeld, dus vooral de samenwerking met partijen net voor jou of na ‘jouw schakel’, maar ik hoop dat er verder wordt gekeken. En dat we elkaar steeds vaker de vraag stellen: ‘Wat heb jij van mij nodig?’. Ik ben ervan overtuigd dat we daarmee de samenwerking versterken.  

Stel prioriteiten

Wat komend jaar brengt, hangt deels ook af van een nieuw kabinet. Een nieuwe minister zou ik graag mee willen geven: durf prioriteiten te stellen, help ons onze juridische en digitale basis op orde te krijgen, maar doe dat niet door de keten met meer nieuwe initiatieven en prioriteiten te overladen. Geef ons de ruimte om ons werk te doen. En dat werk gebeurt niet aan de Turfmarkt in Den Haag. Dat gebeurt daar waar de professionals in de keten werken, in de verschillende regio’s en bij de verschillende ketenpartners. Al deze mensen wens ik daarom tot slot een fijn einde van het jaar, opdat we er komend jaar met z’n allen weer staan.”  

Ik draag graag het stokje over aan Chris van Dam en stel hem graag de volgende vraag: Jij bent lang als Officier van Jusititie en plv. Hoofdofficier van Justitie in de keten aan het werk geweest, daarna heb je als lid van de Tweede Kamer de keten vanuit een heel ander perspectief gezien. Wat zijn voor jou de uitdagingen waar de strafrechtketen voor staat en welke suggesties kun je de keten aanreiken?